Υπόγεια λουλούδια μιμούνται τα μανιτάρια. Weird ‘underground’ flower has evolved to look like a mushroom

Απαντήσεις για το μυστηριώδες φαινόμενο που προβληματίζει τους βιολόγους εδώ και καιρό. Τα υπόγεια λουλούδια της μιμούνται τα μανιτάρια για να προσελκύσουν «μανιταροφάγες» σκνίπες οι οποίες μεταφέρουν τη γύρη από φυτό σε φυτό. Blooming complex. The mysterious flowers of Aspidistra elatior are found on the southern Japanese island of Kuroshima. Until recently, scientists thought that  A. elatior  had the most unusual pollination ecology among all flowering plants, being pollinated by slugs and amphipods. However, direct observation of their ecosystem has revealed that they are mainly pollinated by fungus gnats, probably thanks to their resemblance to mushrooms. Credit: Garden World Images Ltd/Alamy Stock Photo

Ένα φυτό του οποίου τα λουλούδια ανθίζουν μέσα στο έδαφος προβληματίζει εδώ και καιρό τους βιολόγους καθώς δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς γίνεται η επικονίαση ώστε να εξασφαλιστεί ο πολλαπλασιασμός του. Το μυστήριο της ασπιδίστρας (Aspidistra elatior) φαίνεται ότι βρήκε τελικά τη λύση του. Ιάπωνες επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η διαιώνισή της επιτυγχάνεται με ένα αριστοτεχνικό εξελικτικό «μασκάρεμα». Τα υπόγεια λουλούδια της μιμούνται τα μανιτάρια για να προσελκύσουν «μανιταροφάγες» σκνίπες οι οποίες μεταφέρουν τη γύρη από φυτό σε φυτό.

The forest floor of Kuroshima covered in Aspidistra elatior plants . Credit: Kobe University

Οι υποψήφιοι «μεταφορείς» της γύρης από τα χωμένα στο χώμα και στα σαπισμένα φύλλα λουλούδια της ασπιδίστρας που είχαν προτείνει ως τώρα οι βιολόγοι ήταν τα οστρακοειδή και τα γαστερόποδα που ζουν στο έδαφος (όπως οι λείμακες) καθώς και τα κολέμβολα, εξάποδα αρθρόποδα που μοιάζουν με έντομα. Για να δουν τι ακριβώς συμβαίνει ο Κένζι Σουετσούγκου από το Πανεπιστήμιο του Κόμπε και ο Μασαχίρο Σουεγιόσι από το Ινστιτούτο Δασοπονίας και Δασικών Προϊόντων στην Τσουκούμπα της Ιαπωνίας πήγαν στο νησί Κουροσίμα, όπου το συγκεκριμένο φυτό είναι πολύ διαδεδομένο, ώστε να το μελετήσουν σε άγρια κατάσταση. «Κανείς δεν είχε κάνει άμεσες παρατηρήσεις στο φυσικό του περιβάλλον» δήλωσε ο κ. Σουετσούγκου στο περιοδικό «New Scientist».

A species of fungus gnat that visits A. elatior. Large amounts of A. elatior pollen grains are attached to its body. Credit: Kobe University

Επί δυο χρόνια οι ερευνητές κατέγραψαν ποιοι ήταν οι «επισκέπτες» των φυτών και μέτρησαν πόσα από αυτά έβγαζαν τους περισσότερους σπόρους κάθε φθινόπωρο. Όπως είδαν, παρά το γεγονός ότι πολλά είδη επισκέπτονταν τις ασπιδίστρες, οι καλύτεροι επικονιαστές ήταν τελικά οι σκνίπες των μανιταριών. Τα έντομα αυτά, τα οποία τρέφονται με μανιτάρια, έκαναν πολλές βόλτες στα πέταλα των λουλουδιών και τα λουλούδια τα οποία επισκέπτονταν συχνότερα ήταν εκείνα που έβγαζαν τους περισσότερους σπόρους. Επίσης, όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες, μετά τις επισκέψεις στα λουλούδια της ασπιδίστρας, το σώμα των σκνιπών ήταν καλυμμένο σε πολύ μεγάλο βαθμό με κόκκους γύρης.

Aspidistra elatior flower blooming half-buried in the earth. Credit: Kobe University

Όπως αναφέρουν οι ιάπωνες ερευνητές στο σχετικό άρθρο τους στην επιθεώρηση «Ecology», προκειμένου οι ασπιδίστρες να εξασφαλίσουν τη γονιμοποίησή τους και τη διαιώνιση του είδους τους, εξέλιξαν τα άνθη τους έτσι ώστε να μιμούνται τα μανιτάρια. Με αυτόν τον τρόπο ξεγελούν και προσελκύουν τις πεινασμένες σκνίπες, οι οποίες μπορεί μεν να φεύγουν τελικά με άδειο στομάχι, όμως επιτελούν το έργο τους ως επικονιαστές. Αυτός είναι ο λόγος, υποστηρίζουν, για τον οποίο τα λουλούδια της ασπιδίστρας (τα οποία είναι σαρκώδη και μυρίζουν μούχλα) είναι σχεδόν υπόγεια: χώνονται βαθιά στο χώμα ώστε να μοιάζουν ακόμη περισσότερο με μανιτάρια.

Το μοναδικό άλλο φυτό με υπόγεια λουλούδια που είναι γνωστά ως τώρα στον πλανήτη είναι οι ορχιδέες Rhizanthella της Αυστραλίας. Τα άνθη τους μοιάζουν πολύ με αυτά της ασπιδίστρας και οι επιστήμονες θεωρούν ότι μάλλον έχουν ακολουθήσει ανεξάρτητα ανάλογους εξελικτικούς μηχανισμούς για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους.

Πηγές: Kenji Suetsugu et al. Subterranean flowers of Aspidistra elatior are mainly pollinated by not terrestrial amphipods but fungus gnats, Ecology (2017). DOI: 10.1002/ecy.2021 - http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500179234

Γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν στον Θεό; Why Do People Believe in God? New Research Says We're Not Born Believers After all

Joaquín Sorolla, El Beso De La Reliquia, Kissing the Relic, 1893. Νέα μελέτη υποστηρίζει ότι η θρησκευτική πίστη δεν είναι έμφυτη αλλά καλλιεργείται από την οικογένεια και το κοινωνικό περιβάλλον. New research by the universities of Oxford and Coventry has quashed the idea that religious people are 'born believers’.

Τελικά δεν γεννιόμαστε άθεοι ή θρήσκοι, η ανατροφή και το πολιτισμικό-κοινωνικό περιβάλλον μας είναι αυτά που εξασθενίζουν ή ενισχύουν την πίστη μας στον Θεό. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μια νέα μελέτη η οποία έρχεται να αμφισβητήσει τη μέχρι τώρα κρατούσα στην ψυχολογία θεωρία. Αυτή θέλει τη θρησκευτική πίστη να συνδέεται με τη διαίσθηση και τη μειωμένη παρουσία της ή την παντελή απουσία της με την ορθολογική σκέψη. Τα νέα ευρήματα όμως δείχνουν ότι τόσο ένα διαισθητικό όσο και ένα ορθολογικό άτομο μπορούν να έχουν εξίσου βαθιά θρησκευτικά συναισθήματα.

Διαισθητικοί και ορθολογικοί

Pablo Picasso, First Communion, 1869. Δεν γεννιόμαστε, γινόμαστε πιστοί, υποστηρίζει μια νέα μελέτη αμφισβητώντας την κρατούσα θεωρία στην ψυχολογία. Religious people are not born with their beliefs, a new study suggests.

Εδώ και περίπου δύο δεκαετίες πολλές μελέτες από γνωσιακούς ψυχολόγους έχουν υποστηρίξει ότι τα άτομα που έχουν ισχυρές θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι περισσότερο διαισθητικά και λιγότερο αναλυτικά, καθώς επίσης ότι όταν κάποιος σκέφτεται περισσότερο αναλυτικά, η θρησκευτική πίστη μειώνεται. Η νέα μελέτη, η οποία έγινε από ψυχολόγους και νευροεπιστήμονες από τα Πανεπιστήμια του Κόβεντρι και της Οξφόρδης στη Βρετανία, είναι η πρώτη που αντικρούει τα προηγούμενα ευρήματα, τα οποία τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν επικρατήσει μεταξύ των ψυχολόγων.

A pilgrim looks at Spain's Santiago de Compostela Cathedral in Obradoiro Square as he stands in front of a podium on November 4, 2010.

Οι ερευνητές εξέτασαν μεταξύ άλλων προσκυνητές που ακολουθούν τον Δρόμο του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα στη Βόρεια Ισπανία, ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των καθολικών. Αρχικά έκαναν ερωτήσεις στους προσκυνητές σχετικά με το πόσο ισχυρή είναι η πίστη τους και πόσο χρόνο αφιερώνουν στο συγκεκριμένο προσκύνημα. Στη συνέχεια αξιολόγησαν το πόσο διαισθητική ή ορθολογική σκέψη είχε ο καθένας από αυτούς με ένα τεστ πιθανοτήτων, στο οποίο οι συμμετέχοντες έπρεπε να κάνουν επιλογές χρησιμοποιώντας τη λογική ή το ένστικτό τους. Τα αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Scientific Reports», έδειξαν ότι δεν υπήρχε καμία σύνδεση ανάμεσα στην πίστη στο υπερφυσικό και στη διαισθητική σκέψη.

Ανεπηρέαστη η πίστη στο υπερφυσικό

Σε μια δεύτερη μελέτη οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μαθηματικά παζλ για να ενισχύσουν τη διαισθητική σκέψη των εθελοντών, αλλά και εδώ τα αποτελέσματα δεν έδειξαν κάποια σχέση ανάμεσα στα επίπεδα της διαισθητικής σκέψης και στην πίστη στο υπερφυσικό. Στο τελευταίο σκέλος της έρευνάς τους οι ειδικοί υπέβαλαν τους εθελοντές σε εγκεφαλική διέγερση προκειμένου να αυξήσουν τα επίπεδα της γνωσιακής αναστολής: αυτό έγινε με τη διοχέτευση ακίνδυνων ποσοτήτων ηλεκτρικού ρεύματος στη δεξιά κάτω έλικα, μια περιοχή του εγκεφάλου η οποία πιστεύεται ότι σχετίζεται με αυτή τη λειτουργία.

Η γνωσιακή αναστολή θεωρείται ότι ελέγχει την αναλυτική σκέψη και προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι τα άτομα που δηλώνουν άθεα χρησιμοποιούν περισσότερο τη δεξιά κάτω μετωπιαία έλικα. Τα αποτελέσματα της νέας μελέτης έδειξαν ωστόσο πως, παρά το γεγονός ότι τα επίπεδα γνωσιακής αναστολής των εθελοντών αυξήθηκαν με την εγκεφαλική διέγερση, αυτό δεν επέφερε αλλαγές στα επίπεδα της πίστης τους στο υπερφυσικό, γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει άμεση σύνδεση ανάμεσα στη γνωσιακή αναστολή και στην πίστη στο υπερφυσικό.

Γεννιόμαστε ή γινόμαστε;

Carl Frithjof Smith, After first Communion, 1892. "We don't think people are 'born believers' in the same way we inevitably learn a language at an early age," Farias said in the press release. "The available sociological and historical data show that what we believe in is mainly based on social and educational factors, and not on cognitive styles, such as intuitive/analytical thinking."

Στο σχετικό άρθρο τους οι επιστήμονες από το Κόβεντρι και την Οξφόρδη υπογραμμίζουν ότι η απόπειρα ερμηνείας της θρησκευτικής πίστης ως διαισθητικής και άρα έμφυτης, η οποία έχει επικρατήσει τις τελευταίες δεκαετίες, είναι μάλλον «βιαστική». Αντιθέτως, όπως υπογραμμίζουν, η έρευνά τους φαίνεται να υποστηρίζει τη θεωρία ότι η θρησκευτική πίστη είναι επίκτητη και αναπτύσσεται μέσω κοινωνικο-πολιτισμικών διεργασιών, στις οποίες φυσικά περιλαμβάνονται η ανατροφή και η εκπαίδευση.

«Τι ωθεί την πίστη στον Θεό, η διαίσθηση ή η λογική, η καρδιά ή το μυαλό; Υπάρχει μια μακρά διαμάχη σχετικά με αυτό το ζήτημα, αλλά οι μελέτες μας αμφισβητούν τη θεωρία ότι το να πιστεύει κάποιος καθορίζεται από το κατά πόσο βασίζεται στη διαίσθηση ή στην αναλυτική σκέψη του» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Μιγκέλ Φαρίας από το Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Δεν πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι γεννιούνται θρήσκοι κατά τον ίδιο τρόπο που αναπόφευκτα μαθαίνουμε μια γλώσσα σε πολύ μικρή ηλικία. Τα ιστορικά και κοινωνιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι το τι πιστεύουμε βασίζεται κυρίως σε κοινωνικούς και μορφωτικούς παράγοντες και όχι σε γνωσιακά στυλ, όπως η διαισθητική ή αναλυτική σκέψη. Η θρησκευτική πίστη κατά πάσα πιθανότητα έχει τις ρίζες της στην κουλτούρα και όχι σε κάποιο πρωτόγονο ένστικτο».

Πηγές: https://www.nature.com/articles/s41598-017-14090-9 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=920680